Happy new Myanmar

Oh dennenboom, oh dennenboom. Terwijl ik m'n rugzak inpak verdwijnt de kerst uit huis. Palmbomen lijken nog heel ver weg. Voor de derde keer alweer vertrekken Anemoon en ik (wie ons nog niet kent, we zijn nichtjes) naar Myanmar, voormalig Birma, waar we ons fotoproject gaan vervolgen. Myaphoto is een succes. Dankzij vele sponsors kunnen we weer honderden kinderen blij maken met een foto. Het materiaal moet allemaal mee. Dat betekent dus een hele stapel fotopapier, printer, cartridges en lamineerspul, en dus moet ik consessies doen wat betreft m'n onderbroeken en de rest.

In het vliegtuig richting Bangkok kijken we The Lady. Een indrukwekkende film over het leven van Aung San Suu en haar vreedzame strijd tegen het militaire regime van Myanmar. Het land verandert langzaam. Heel langzaam. Aung San Sue heeft nu een zetel in het parlement en de bevolking heeft goede hoop op een democratie.

We hebben een korte tussenstop in Bangkok waar we ons nog even storten in de gekte van Khaosanroad. Tussen de bars, gefrituurde schorpioenen en pingpong shows, nemen we nog even een relaxte massage. De hele straat ligt hier vol met toeristen die hun voetjes heerlijk laten verwennen. Na al die keren dit belachelijke schouwspel te hebben aangekeken, vind ik het nu eens tijd er zelf aan te geloven. Het Thaise mannetje lijkt er plezier in te hebben mijn voeten eens hardhandig aan te pakken. Terwijl Anemoon ontspannen ligt te genieten van het gefriemel aan haar tenen, lijken al mijn zwakke punten zich onder mijn voeten te hebben geconcentreerd. En het zijn er veel. Nooit geweten dat er zoveel spieren in je voetzolen zitten of ze zijn allemaal afgezakt.

Op de luchthaven van Bangkok wisselen we nog wat Thaise bath voor Dollars. De biljetten worden uit een la gehaald en zijn met potlood gemarkeerd. Het meisje achter het loketje gaat op haar gemak één voor één de dollars gummen. Wanneer de hele stapel klaar is, kunnen we weg.
Uit ervaring weten we dat er in heel Myanmar geen pin apparaten zijn en je creditcard slechts een stuk plastic is. Ze willen glad gestreken dollars en ieder vouwtje of beschadiging maakt je biljet onbruikbaar. De verhalen dat het nu wel mogelijk zou zijn om te pinnen slaan we in de wind. Het verbaast ons dan ook ten zeerste dat, na een korte vlucht van een uurtje, op de luchthaven een groot ATM bord, een pin apparaat aankondigt. Jaja. Nog steeds vol wantrouwen lopen we het apparaat tegemoet. Een A4tje bevestigt onze vermoedens: Out of order. Maar er zijn er meer en zowaar zien we toeristen er met een creditcard geld uit toveren. Ik kijk even verbaasd als wanneer Hans Klok zijn assistent laat zweven.

Onderweg in de taxi naar ons guesthouse, verbaas ik me over alle nieuwe gebouwen langs de weg. Het een nog hoger en luxer dan het ander. De kerstrestanten flikkeren je tegemoet. Het verkeer is er niet beter op geworden. De weg is niet geschikt voor deze hoeveelheid auto's. Terwijl thuis de oliebollen in het vet worden gegooid, beklimmen wij de oude vervallen trap van Pyinn Oo Lwin guesthouse. Het is een behoorlijke opgave met een rugzak van 19 kilo naar de bovenste etage van het oude koloniale pand, maar het ouwe vertrouwde, naar mottenballen stinkende hok en roze berenhanddoek maken de klim zeker de moeite waard. De eigenaar kent ons nog van vorig jaar en we krijgen dezelfde kamer. Alsof we niet weg zijn geweest.

Direct na aankomst gaan we op pad. Op loopafstand is de Myanmar Countdown 2014. Voor de tweede keer wordt er een gratis festival georganiseerd met groot podium en optredens. Het hele spektakel wordt live uitgezonden op tv. De hele stad loopt uit. In zwartgeblakerde pannen vol olie liggen de bladerdeeg hapjes lekker te spetteren, sticky rice in overvloed en natuurlijk de Beetle nuts. Een boomblad gevuld met een vreemde noot en wat pasta, opgevouwen als klein pakketje en klaar voor consumptie. Het hele goedje gaat in je mond, er wordt lekker op gekauwd, de rode troep die vrijkomt spuug je met veel gerochel op straat en je propt de rest in je wang. Dit proces herhaalt zich tot het drogerende effect is uitgewerkt. Het resultaat is een mond vol roodbruine verrotte tanden.

We storten ons in het feestgedruis van vrolijke, uitgelaten families. Kinderen met ballonnen, pappa's en mamma's, baby's, tieners en jongeren; oud en nieuw is een feest voor iedereen. 'Happy new year' hoor ik aan alle kanten. Het is pas 21.00 uur, maar de sfeer zit er goed in. Jongeren met hippe kapsels nemen met hun mobiel foto's van ons. De vrouwen voor ons willen ook graag met ons op de foto, maar durven het niet te vragen. Na wat gegiechel en lief gelach, graait de oudste vrouw diep in haar decolleté en tovert een gloednieuwe smartphone tevoorschijn.

Op het podium zingt de Birmese Lady Gaga in een minuscuul rokje de laatste hits. Myanmar zingt uit volle borst mee. Wanneer de hit Susanne van Doe Maar wordt ingezet, zetten wij de Nederlandse versie in. Vol ongeloof vragen ze zich af hoe wij het nummer kennen. Al snel maken we van Suzanne, Sjepureh, tot grote hilariteit van onze medestanders. Na iedereen de liefde te hebben verklaard, Sjepureh betekent I love you, is er nog een half uurtje te gaan. Op het grote Ledscherm verschijnt Bangkok. Vanwege het half uurtje tijdsverschil is het aftellen daar al begonnen. Myanmar telt gewoon lekker mee. Happy new year!

Er schieten wat vuurpijlen de lucht in. Op het podium staan alle artiesten van de hele avond grapjes te maken om de tijd te doden. Dan is het tijd. Het aftellen is begonnen, de menigte uitzinnig. Myanmar schreeuwt, fluit, zingt. Alsof alle jaren onderdrukking volledig verleden tijd zijn. Het verwachtte vuurwerk blijft achterwege. Er is hier genoeg geknalt. Honderden helium ballonnen vliegen de vrijheid in en in de lucht duizenden lichtgevende schermpjes van mobieltjes, die dit bijzondere moment vast leggen. Happy New Myanmar!

Niemand wenst hier elkaar gelukkig nieuwjaar. Het aftellen is het hoogte punt van de avond. En dat is het. Nieuwjaar is iets dat overgewaaid is uit de rest van de wereld. Zelf hebben ze er niets mee, behalve dat het een leuk feestje oplevert. Het feest gaat door tot in de vroege ochtend. Wij besluiten terug te gaan en de dronken mannen achter ons te laten.

Nieuwjaarsdag is net zoals alle andere dagen in Yangon. We slenteren door de straten, die er in tegenstelling tot vorig jaar veel schoner en vriendelijker uitzien. De gebouwen zijn geschilderd, de stoep heeft beduidend minder gaten, er zijn zebrapaden met stoplichten (die nooit groen worden, maar dat mag de pret niet drukken) en het gras is groener. Yangon is een metamorfose ondergaan. De Asia Sea Games een paar maanden geleden heeft de stad goed gedaan. De beltafels verdwijnen helaas ook uit het straatbeeld. Drie jaar geleden was deze tafel op iedere hoek van de straat met twee of drie vaste telefoons nog de enige manier om te bellen. Naar het buitenland bellen was haast onmogelijk. Nu is het de mobiele telefoon die het straatbeeld bepaald. Het hele tijdperk van de oude Nokia hebben zij overgeslagen. Van de beltafel naar smartphone. We kopen een simkaart, kunnen zelfs naar Nederland bellen en hebben 3G.

Het station zijn ze tijdens de metamorfose even vergeten. Op de oude vervallen muur prijkt een bord met traintickets. Het is rustig op nieuwjaarsdag en we proberen in de donkere hal wegwijs te worden in alle Birmese treinborden. Een grote, dikke rat schiet voorbij. Achter een aantal van de tien loketten zie ik beweging. We besluiten op de gok een loket te kiezen en proberen door het kleine luikje uit te leggen waar we morgen heen willen. De man heeft er plezier in en een alcohol walm vraagt ons naar de paspoorten. 'Warmly welcome to tourists' staat er tussen alle Birmese informatie borden, dus ik heb er alle vertrouwen in. De tickets worden met de hand geschreven en al onze gegevens worden genoteerd in een groot boek. Na een grondige inspectie van onze paspoorten, vraagt de man waar we vandaan komen. Lachend met een treinkaartje in ons bezit lopen we het station uit. Het avontuur kan beginnen.